మీరు ఎప్పుడైనా భారతదేశ కరెన్సీ నోట్లను గమనించారా అందులో ఒక వ్యక్తి సంతకం ఉంటుంది అతనే రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా గవర్నర్, అసలు ఈ RBI Governor ను ఎవరు నియమిస్తారు (Who appoints RBI Governor), ఆర్బిఐ గవర్నర్ విధులు, గవర్నర్ కావాలంటే అర్హతలు ఏంటి అనేది మనం ఇప్పుడు తెలుసుకుందాం.
🔥మహిళలకు 2500 ఇచ్చే పథకం పూర్తి వివరాలు
Who appoints RBI Governor: RBI గవర్నర్ ను ఎవరు నియమిస్తారు
RBI Governor సెంట్రల్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా యొక్క CEO మరియు దాని సెంట్రల్ బోర్డ్ ఆఫ్ డైరెక్టర్స్ యొక్క ఎక్స్-అఫీషియో చైర్మన్. రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా చట్టం, 1934లోని సెక్షన్ 8(1)(a) ప్రకారం కేంద్ర ఆర్థిక మంత్రి సిఫార్సుపై ప్రధానమంత్రి కార్యాలయం (PMO) ద్వారా RBI గవర్నర్‌ను నియమిస్తారు. క్యాబినెట్ సెక్రటరీ నేతృత్వంలోని ఫైనాన్షియల్ సెక్టార్ రెగ్యులేటరీ అపాయింట్‌మెంట్స్ సెర్చ్ కమిటీ (FSRASC) చేసిన ప్రతిపాదన తర్వాత RBI గవర్నర్‌ను నియమిస్తారు.
ఆర్బిఐ గవర్నర్‌లను భారత ప్రభుత్వం నిర్ణీత కాల వ్యవధి కోసం నియమిస్తుంది. సాధారణంగా ఈ నియామకం 5 సంవత్సరాలు ఉంటుంది, కానీ ప్రభుత్వం తలచినప్పుడు వారి సౌలభ్యం కోసం నియామక కాలాన్ని పొడిగించుకోవచ్చు, భారతీయ రిజర్వ్ బ్యాంక్ జారీ చేసిన భారతీయ నోట్‌పై RBI Governor సంతకం ఉంటుంది.
RBI Governor Duties: RBI గవర్నర్ విధులు
- ఆర్బిఐ గవర్నర్, ఆర్థిక సంస్థ అధిపతిగా, ఆర్థిక వ్యవస్థలో ద్రవ్య స్థిరత్వాన్ని కొనసాగించడానికి మరియు ఆర్బిఐ విధానాలను రూపొందించడానికి బాధ్యత వహిస్తారు.
- భారతదేశంలో కొత్త విదేశీ మరియు ప్రైవేట్ బ్యాంకులకు గవర్నర్ లైసెన్సులను జారీ చేస్తారు.
- కనీస రుణ రేట్లపై దృష్టి సారించి, రుణాలు మరియు పొదుపు ఖాతాలపై వడ్డీ రేట్లను నియంత్రించే అధికారం వారికి ఉంది.
- గవర్నర్ దేశంలోని మొత్తం ఆర్థిక వ్యవస్థను పర్యవేక్షిస్తారు మరియు నియంత్రిస్తారు, దాని పనితీరు కోసం ప్రమాణాలు సెట్ చేస్తారు.
- కరెన్సీ సరఫరాను పర్యవేక్షించడం మరియు జారీని పర్యవేక్షించడం మరియు పనికిరాని కరెన్సీని ఉపసంహరించుకోవడం కూడా వారి బాధ్యతల్లో భాగం
- దేశం యొక్క ద్రవ్య విధానం అమలు మరియు పర్యవేక్షణను పర్యవేక్షించే ద్రవ్య విధాన కమిటీకి అధిపతి
- RBI గవర్నర్ కార్యాలయం దేశంలోని అన్ని షెడ్యూల్డ్ బ్యాంకులను నియంత్రిస్తుంది
Qualification of the RBI Governor:
- ఆర్‌బీఐ చట్టంలో గవర్నర్‌కు ఎలాంటి నిర్దిష్ట అర్హతలు లేవు. వివిధ విద్యా నేపథ్యాలు కలిగిన వ్యక్తులను గవర్నర్‌గా ఎంపిక చేశారు.
- 35 సంవత్సరాలు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ వయస్సు ఉన్న ఏ పౌరుడైనా RBI గవర్నర్ కావడానికి అర్హులు. అయితే, అభ్యర్థి పార్లమెంటు లేదా రాష్ట్ర శాసనసభలో సభ్యుడిగా ఉండరాదు లేదా లాభం కోసం మరే ఇతర కార్యాలయాన్ని నిర్వహించకూడదు.
- విద్యా అర్హత విషయానికి వస్తే డిగ్రీ పూర్తి చేసి ఉండాలి , CA చేసిన వారు కూడా అర్హులే.
- సదరు వ్యక్తి భారత ఆర్థిక వ్యవస్థ పట్ల మరియు ఆర్థిక నిర్వహణ పట్ల అపారమైన అనుభవం కలిగి ఉండాలి.
- ప్రభుత్వ ఆర్థిక శాఖ లో ఆర్థిక వ్యవహారాల కార్యదర్శి/ ఆర్థిక కార్యదర్శిగా పనిచేసిన అనుభవము ఉన్న వ్యక్తులను గవర్నర్ గా నియమించే అవకాశం కలదు.
- ఏదైనా బ్యాంక్ ఛైర్మన్ లేదా జనరల్ మేనేజర్‌గా సేవలందిస్తున్న వ్యక్తులు.
- IMF లేదా వరల్డ్ బ్యాంకు నందు పనిచేసిన అనుభవం కలిగిన వ్యక్తులు.
- సాధారణంగా గవర్నర్ సివిల్ సర్వీసెస్ పర్సనల్ లేదా ఎకనామిస్ట్‌ల నుండి నియమించబడతారు. సివిల్ సర్వెంట్‌కు ఎకనామిక్ మేనేజ్‌మెంట్‌లో అనుభవం ఉంటే, అతన్ని గవర్నర్‌గా నియమించవచ్చు.
List of RBI Governors: రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా గవర్నర్ల జాబితా
| S.No | పేరు | పదవీకాలం | నేపథ్యం |
| 1 | ఒస్బోర్న్ స్మిత్ | 1 April 1935 – 30 June 1937 | బ్యాంకు అధికారి |
| 2 | జేమ్స్ బ్రైడ్ టేలర్ | 1 July 1937 -17 February 1943 | ఇండియన్ సివిల్ సర్వీస్ అధికారి |
| 3 | సి. డి. దేశ్ముఖ్ | 11 August 1943 – 30 June 1949 | ఇండియన్ సివిల్ సర్వీస్ అధికారి |
| 4 | బెనెగల్ రామా రావ్ | 1 July 1949 – 14 January 1957 | ఇండియన్ సివిల్ సర్వీస్ అధికారి |
| 5 | కె. జి. అంబేగాంకర్ | 14 January 1957 – 28 February 1957 | ఇండియన్ సివిల్ సర్వీస్ అధికారి |
| 6 | హెచ్. వి. ఆర్. అయ్యంగార్ | 1 March 1957 – 28 February 1962 | ఇండియన్ సివిల్ సర్వీస్ అధికారి |
| 7 | పి. సి. భట్టాచార్య | 1 March 1962 – 30 June 1967 | ఇండియన్ ఆడిట్ అండ్ అకౌంట్స్ సర్వీస్ అథికారి |
| 8 | లక్ష్మి కాంత్ ఝా | 1 July 1967 – 3 May 1970 | ఇండియన్ సివిల్ సర్వీస్ అధికారి |
| 9 | బి. ఎన్. అదార్కర్ | 4 May 1970 – 15 June 1970 | అర్థశాస్త్రవేత్త |
| 10 | సారుక్కై జగన్నాథన్ | 16 June 1970 – 19 May 1975 | ఇండియన్ సివిల్ సర్వీస్ అధికారి |
| 11 | ఎన్. సి. సేన్ గుప్తా | 19 May 1975 – 19 August 1975 | ఇండియన్ సివిల్ సర్వీస్ అధికారి |
| 12 | కె. ఆర్. పూరి | 20 August 1975 – 2 May 1977 | లైఫ్ ఇన్సూరెన్స్ కార్పొరేషన్ చైర్మన్ |
| 13 | ఎం. నరసింహం | 3 May 1977 – 30 November 1977 | RBI రీసెర్చ్ ఆఫీసర్, ఆర్థిక వ్యవహారాల శాఖ అదనపు కార్యదర్శి |
| 14 | ఐ. జి. పటేల్ | 1 December 1977 – 15 September 1982 | అర్థశాస్త్రవేత్త |
| 15 | మన్మోహన్ సింగ్ | 16 September 1982 – 14 January 1985 | అర్థశాస్త్రవేత్త, ఆర్థిక కార్యదర్శి |
| 16 | అమితావ్ ఘోష్ | 15 January 1985 – 4 February 1985 | రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ డిప్యూటీ గవర్నర్, అలహాబాద్ బ్యాంక్ యొక్క చైర్మన్ |
| 17 | ఆర్. ఎన్. మల్హోత్రా | 4 February 1985 – 22 December 1990 | IAS అధికారి |
| 18 | ఎస్. వెంకటరమణన్ | 22 December 1990 – 21 December 1992 | IAS అధికారి |
| 19 | సి.రంగరాజన్ | 22 December 1992 – 21 November 1997 | అర్థశాస్త్రవేత్త, RBI డిప్యూటీ గవర్నర్ |
| 20 | బిమల్ జలాన్ | 22 November 1997 – 6 September 2003 | అర్థశాస్త్రవేత్త, ఆర్థిక కార్యదర్శి |
| 21 | వై. వేణుగోపాల్ రెడ్డి | 6 September 2003 – 5 September 2008 | IAS అధికారి |
| 22 | దువ్వూరి సుబ్బారావు | 5 September 2008 – 4 September 2013 | IAS అధికారి |
| 23 | రఘురాం రాజన్ | 4 September 2013 – 4 September 2016 | అర్థశాస్త్రవేత్త, భారత ప్రభుత్వానికి ముఖ్య ఆర్థిక సలహాదారు |
| 24 | ఉర్జిత్ పటేల్ | 4 September 2016 – 10 December 2018 | అర్థశాస్త్రవేత్త, RBI డిప్యూటీ గవర్నర్ |
| 25 | శక్తికాంత దాస్ | 12 December 2018 to present | IAS అధికారి |
ఇటువంటి ప్రభుత్వ పథకాల సమాచారం కొరకు రోజు మన వెబ్సైట్ TeluguGuruvu.com సందర్శించండి.